Pozostałe zabezpieczenia
Sprzedaż z zastrzeżeniem prawa własności (art. 589 – 591 k.c.)
Zabezpieczenie to polega na zastrzeżeniu przez AB własności sprzedanego towaru aż do uiszczenia ceny, czyli należności za towar. Zastrzeżenie własności ma postać warunku zawieszającego, który uzależnia przejście własności na kupującego od spłaty przez kupującego całej ceny. Funkcją tej umowy jest oczywiście zabezpieczenie interesów sprzedawcy przed brakiem lub nieterminową zapłatą ceny przez kupującego w wyniku możliwości zaspokojenia roszczenia z przedmiotu zabezpieczenia.
Przed wydaniem towaru zastrzeżenie własności jest potwierdzane pisemnie przez zawarcie umowy. Umowa tego samego dnia potwierdzana jest notarialnie przez AB, czyli sprzedawcę datą pewną. Ponadto wymagamy każdorazowego złożenia wraz z umową oświadczenia klienta (odbiorcy) końcowego, w którym przyjmuje do wiadomości informację o ustanowionym pomiędzy stronami zabezpieczeniu. Umowę oraz oświadczenie, po wcześniejszych ustaleniach, dostarczyć może pracownik działu kredytowego.
Sprzedawca zastrzega sobie prawo zabezpieczenia nie tylko przez wzgląd na zapłatę ceny, ale i inne warunki, które po uzgodnieniu mogą zostać zawarte w umowie. W przypadku zwrotu towaru zastrzeżonego prawem własności sprzedawca może zażądać wynagrodzenia za zużycie lub uszkodzenie rzeczy.
Wzór umowy – do podglądu
Wzór oświadczenia – do podglądu
Cesja praw do wierzytelności (przelew wierzytelności z art. 509 – 518 k.c.)
Jest to umowa cesji pomiędzy sprzedawcą a kupującym, na mocy której dotychczasowy wierzyciel – zbywca (klient AB) przenosi na nabywcę (tutaj AB) prawo do otrzymania konkretnej kwoty wierzytelności, którą posiada on wobec osoby trzeciej (klienta końcowego). Idea umowy ma podobny sens jak podczas przeniesienia własności. Możemy wyróżnić dwa rodzaje cesji: globalną – gdy kredytobiorca ceduje na wierzyciela wszystkie istniejące lub przyszłe wierzytelności, wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej, oraz pojedynczą – związaną z konkretną wierzytelnością. Oczywiście sprzedawca uzależnia podpisanie cesji praw do wierzytelności od sytuacji finansowej klienta końcowego, a tym samym od realności i ściągalności wierzytelności.
Przelew wierzytelności nie jest dopuszczalny, jeżeli sprzeciwia się zastrzeżeniu poczynionemu w umowie kreującej przelewaną wierzytelność (w umowie klienta AB z klientem końcowym nie może być zakazu przeniesienia wierzytelności na osobę trzecią). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o odsetki (jeżeli nie umówiono się inaczej). Nabywca nie przejmuje jednak obowiązku wydania dłużnikowi towaru, ani odpowiedzialności z tytułu rękojmi. Pomimo ustawowego braku konieczności zgody dłużnika na przeniesienie wierzytelności, dłużnik przelewanej wierzytelności (końcowy) musi zostać poinformowany o dokonaniu przelewu, ponieważ w przeciwnym wypadku spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela w zasadzie zwalnia go ze zobowiązania. Innymi słowy klient końcowy nie zdawałby sobie sprawy z konieczności dokonania zapłaty dla nabywcy wierzytelności. Cedowana wierzytelność powinna być w umowie przelewu odpowiednio oznaczona przez wskazanie stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika wierzytelność, określenie dłużnika i wierzyciela, przedmiotu i zakresu świadczenia. Umowę oraz oświadczenie klienta (odbiorcy) końcowego, w którym przyjmuje do wiadomości informację o przelewie wierzytelności, po wcześniejszych ustaleniach, dostarczyć może pracownik działu kredytowego.
Umowa ta musi zostać zawarta w formie pisemnej, na życzenie również w formie aktu notarialnego.
Wzór umowy (pojedyncza) – do podglądu
Wzór oświadczenia – do podglądu
Gwarancja bankowa
Gwarancja bankowa jest pisemnym zobowiązaniem banku do spłaty należności wtedy, gdy klient AB, na którego zlecenie została wystawiona, nie spłaci należności w określonym terminie. Innymi słowy bank deklaruje pokrycie zobowiązań zleceniodawcy, jeśli nie wywiąże się on z ustalonych zobowiązań. Bank z tytułu udzielenia gwarancji pobiera od zleceniodawcy wynagrodzenie za obciążenie ryzykiem aktywów banku. Prowizja związana z ustanowieniem gwarancji nie jest jednakowa dla każdego podmiotu. Opłaty zależą przede wszystkim od historii współpracy banku z klientem i jego sytuacji finansowej, wartości transakcji oraz posiadanych przez bank zabezpieczeń. Choć uzyskanie gwarancji możliwe jest w każdym banku prowadzącym takie usługi to oczywiście najłatwiej o jej uzyskanie w macierzystym banku prowadzącym rachunek bankowy lub udzielającym kredytu. Udzielenie gwarancji przez bank następuje na zlecenie klienta, w tym przypadku klienta AB. Zlecenie ma charakter oferty, a jej przyjęcie oznacza zawarcie umowy zlecenia zobowiązującej dany bank do udzielenia gwarancji. Proponowane gwarancje muszą być opatrzone dla AB S.A. w klauzule „nieodwołalnie i bezwarunkowo” oraz „na pierwsze żądanie”.
Uzyskanie z banku informacji potwierdzającej możliwość realizacji gwarancji wymagać może przedłożenia w banku umowy handlowej, którą uzyskać można z AB po skontaktowaniu się z pracownikiem działu kredytowego. Wszelkie działania zmierzające do uzyskania gwarancji podejmowane bezpośrednio w banku, nie wymagają bezpośredniego uczestnictwa AB. Gwarancja bankowa poza zabezpieczaniem jednorazowych transakcji kredytowych, może mieć również charakter długookresowy, pozwalający na jej prolongowanie lub wielokrotne wykorzystywanie w ustalonym z bankiem okresie.
AB SA może partycypować w kosztach ustanowienia zabezpieczenia. Wymaga to jednak indywidualnych ustaleń z pracownikiem działu kredytowego.
Wzór gwarancji – do podglądu
Pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym
Przekazanie nam pełnomocnictwa do dysponowania środkami na firmowym rachunku bankowym daje AB uprawnienia do pobierania z rachunku bankowego klienta środków w wysokości odpowiadającej kwocie nie uregulowanego kredytu handlowego. Korzystanie z takiego zabezpieczenia, w zależności od umowy pełnomocnictwa, daje sprzedawcy możliwość podejmowania działań samodzielnych lub wymagających każdorazowego akceptowania transakcji przez obie strony umowy.
Do ważności pełnomocnictwa wymagana jest forma pisemna. Pełnomocnictwa do dysponowania środkami na rachunku bankowym może udzielić posiadacz rachunku bądź jego pełnomocnik. Pełnomocnictwo powinno być nieodwołalne, czyli możliwe do rozwiązania za zgodą i porozumieniem obu stron. Pełnomocnictwo może być również terminowe bądź bezterminowe. Jeśli jest terminowe, to okres obowiązywania pełnomocnictwa powinien być powiązany z terminem spłaty zobowiązania.
Wzory pełnomocnictwa do dysponowania środkami na rachunku bankowym, ze względu na różne ich formy, są dostępne w banku, z którego posiadacz konta zamierza udzielić sprzedawcy pełnomocnictwo.
Cesja płatności (nieodwołalna dyspozycja bankowa).
Szczególnym rodzajem pełnomocnictwa bankowego jest cesja płatności zwana najczęściej nieodwołalną dyspozycją bankową. Polega ona na zabezpieczeniu wierzytelności od klienta końcowego poprzez założenie blokady na rachunku bankowym klienta AB (może być również na utworzonym w tym celu subkoncie). Bank potwierdza w ten sposób blokadę oraz przekazanie (możliwy automatyczny przelew) określonej kwoty pieniężnej wpływającej na konto bankowe klienta AB od wskazanego w dyspozycji klienta końcowego do konkretnej sumy pieniężnej. W ten sposób zabezpieczona jest tylko kwota należna AB, nie zaś kwota całkowitej transakcji z klientem końcowym. Dyspozycja po wpływie pełnej kwoty należności do AB wygasa automatycznie. Jeżeli na umowie przetargowej (kontraktowej) pomiędzy klientem końcowym a klientem AB nie ma wskazanego miejsca płatności, wymagamy uzyskania oświadczenia od klienta końcowego, w którym potwierdzone zostaje miejsce płatności. W ten sposób uznana zostaje prawidłowość ustanowionej na rzecz AB dyspozycji bankowej. Ostatnimi elementami tego zabezpieczenia są pisemne zamówienie towaru w AB (koniecznie ze wskazaną datą) oraz umowa pomiędzy stronami precyzująca zasady i warunki zabezpieczenia takie jak: strony umów, kwoty, terminy płatności, numery rachunków bankowych. Szczegółowe informacje jak i wszystkie dokumenty są przesyłane po kontakcie z pracownikiem działu kredytowego. AB może odmówić zgody na realizację zabezpieczenia, jeżeli uzna, że sytuacja finansowo-prawna którejś ze stron umowy nie jest wystarczająco dobra.
Wzór umowy – do podglądu
Wzór oświadczenia – do podglądu
Wzór dyspozycji – do podglądu
Dobrowolne poddanie się egzekucji (w oparciu o art. 777 k.p.c.)
Dobrowolne poddanie się egzekucji to akt notarialny, w którym dłużnik AB poddaje się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości wprost określonej w akcie albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej. Dokument ma charakter dobrowolnego oświadczenia klienta potwierdzonego notarialnie. Najczęściej górną granicą kwoty określonej w akcie notarialnym jest wysokość limitu kredytu kupieckiego. W dokumencie tym określa się również warunki (głównie opóźnienie płatności), które upoważniają wierzyciela do prowadzenia przeciwko dłużnikowi egzekucji na podstawie tego aktu, o całość lub część roszczenia, jak również termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności. Sednem zabezpieczenia jest przyspieszenie komorniczego postępowania egzekucyjnego (wymaga jedynie nadania klauzuli wykonalności). Podpisanie aktu notarialnego nie wymaga obecności kredytodawcy u notariusza a jedynie posiadania umowy handlowej, którą to z kolei po wcześniejszych ustaleniach, dostarczyć może pracownik działu kredytowego. To właśnie umowa przedstawiona przez sprzedawcę zawiera reguły, które nakreślają podstawowe warunki dające sprzedawcy możliwość uruchomienia zabezpieczenia. Dobrowolne poddanie się egzekucji może być wystawione zarówno przez podmioty których działalność regulowana jest przez prawo handlowe jak i kodeks cywilny.
Koszt takiego zabezpieczenia związany z taksą notarialną, uzależniony jest od wartości poddania się egzekucji. AB S.A. informuje o możliwości partycypowania w kosztach ustanowienia zabezpieczenia. Wymaga to jednak indywidualnych ustaleń z pracownikiem działu kredytowego.
Wzór umowy – do podglądu
Hipoteka umowna
Hipoteka zaliczana do zabezpieczeń rzeczowych jest ograniczonym prawem przy nieruchomości, związanym z oznaczoną wierzytelnością służącą do jej zabezpieczenia. Ustanowienie hipoteki pozwala wierzycielowi dochodzić zaspokojenia swoich praw z obciążonej nieruchomości bez względu kto jest aktualnie właścicielem, przy czym przysługuje mu pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi właściciela, za wyjątkiem tych, którym przysługuje z mocy ustawy pierwszeństwo szczególne. Hipoteka może zabezpieczać tylko wierzytelności pieniężne. Hipoteka umowna zabezpiecza wierzytelność przyszłą lub wierzytelność o nieustalonej wysokości. Innymi słowy zabezpiecza wartość salda kredytowego powiększonego o odsetki oraz koszty egzekucji, w sumie nie przekraczającą limitu kredytowego udzielonego przez sprzedawcę.
Ustanowienie hipoteki na rzecz wierzyciela nie pozbawia właściciela nieruchomości możliwości jej obciążania lub rozporządzania nią. Właściciel może nieruchomość sprzedać, a wierzyciel nie traci swoich uprawnień wynikających z hipoteki, gdyż dotyczą one wyłącznie konkretnie oznaczonej nieruchomości. Każdorazowy właściciel nieruchomości obciążonej hipoteką odpowiada za zaspokojenie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką. Ustanowienie hipoteki następuje poprzez dokonanie wpisu w księdze wieczystej. Wpisu dokonuje się po złożeniu w Wydziale Ksiąg Wieczystych sądu rejonowego notarialnie potwierdzonego wniosku. Wniosek składa właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty nieruchomości lub jego pełnomocnik. Do sporządzenia aktu notarialnego potrzebna jest umowa handlowa z AB precyzująca warunki jej ustanowienia. Po wcześniejszych ustaleniach dostarczyć może ją pracownik działu kredytowego. Nieruchomość może być obciążona kilkoma hipotekami. Oczywiście dla dobra kredytodawcy wartość zabezpieczonych wierzytelności nie może przekraczać rynkowej wartości nieruchomości. Kolejne hipoteki ustanawiane na nieruchomości mogą więc być dla nas podstawą do wypowiedzenia umowy.
Wygaśnięcie hipoteki następuje na skutek spłaty wierzytelności lub jej umorzenia i przestaje ona istnieć, jeśli wierzyciel zrzeknie się hipoteki i nastąpi jej wykreślenie z księgi wieczystej. Hipoteka pod względem pewności wyegzekwowania kwoty należności należy do zabezpieczeń najpewniejszych. Najczęściej odbywa się to jednak kosztem płynności wierzytelności, czyli jak najszybszej wymiany na środki pieniężne.
Za złożenie zabezpieczenia hipotecznego AB S.A. przydziela wysokie limity kredytów kupieckich oraz dłuższe od standardowych terminy płatności. Koszt takiego zabezpieczenia związany z taksą notarialną, uzależniony jest od wartości poddania się egzekucji. AB S.A. może partycypować w kosztach ustanowienia zabezpieczenia. Wymaga to jednak indywidualnych ustaleń z pracownikiem działu kredytowego.
Wzór ustanowionej hipoteki – do podglądu.
Przewłaszczenie na zabezpieczenie (art. 155 – 170 k.c.)
Przewłaszczenie to jedna z form zabezpieczenia wykonania zobowiązania pieniężnego polegającego na tym, że dłużnik AB będący w posiadaniu rzeczy przenosi prawo własności tej rzeczy. Przedmiotem przewłaszczenia mogą być rzeczy ruchome oznaczone co do gatunku, oznaczone co do tożsamości lub zbiór rzeczy. Przy czym, zbiór rzeczy może być stały lub zmienny. Najczęściej przedmiotem przewłaszczenia są stany magazynowe do określonej kwoty. Stronami umowy są przewłaszczający, którym jest dłużnik oraz wierzyciel, czyli AB. Rzecz przewłaszczona może znajdować się w posiadaniu przewłaszczającego, czyli zbywcy rzeczy w okresie obowiązywania umowy na zasadzie użyczenia, przechowania itp. W okresie trwania umowy, AB zobowiązuje się do nieskorzystania z prawa własności, jeśli dłużnik będzie należycie wykonywał swoje obowiązki. Przy czym, prawo własności rzeczy wraca do zbywcy rzeczy, czyli przewłaszczającego, jeśli zobowiązanie zostanie wykonane.